દાંત વિનાના રીંછની વિલુપ્ત થઈ રહેલી પ્રજાતિનું નિવાસ સ્થળ, જેસોર સ્લોથ બીઅર અભયારણ્ય ગુજરાત અને રાજસ્થાન રાજયોની સરહદ પર આવેલું છે. રાજસ્થાનના થરના રણમાં વિસ્તરેલું આ અભયારણ્ય રણ વિસ્તાર સહિત 180 ચો.કિમીનો વિસ્તાર ધરાવે છે. આ અભયારણ્યનું નામ અરવલ્લી પર્વતમાળાનો એક ભવ્ય હિસ્સો જે જેસ્સોર તરીકે જાણીતો છે તેના પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.
જેસોર હિલ બીજા ક્રમનું સૌથી મોટું શિખર છે. આ અભ્યારણ્ય સાંબર,બ્લુ બુલ્સ,જંગલી બોર,તાડગોળા ( તાડફળ ) તેમજ સ્થળાંતર કરીને આવતા પક્ષીઓ સહિત 105 પ્રકારના પક્ષીઓનું મુળ વતન છે. અભયારણ્યના સુકા હવામાને 405 જેટલા વનસ્પતિના છોડને ખીલવ્યાં છે. અન્ય મહત્વની પ્રાણીસૃષ્ટિની પ્રજાતિમાં રિસસ મકાઇક, ભારતીય બિલાડી, સાપ, શિયાળ, પટ્ટાવાળી હાઈના, જંગલી ડુક્કર વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
બનાસકાંઠાના જિલ્લાના પાલનપુરથી 25 કિ.મી અંતરે આવેલું જેસોર અભયારણ્ય ફોટોગ્રાફીના શોખીનો માટેનું ગુજરાતનું એક માનીતું અને આકર્ષે તેવું સ્થળ છે. જેસોર અભયારણ્યમાં રહેવા માટે આદર્શ સ્થળ એટલે જંગલ ખાતા દ્વારા તૈયાર કરાયેલી અને સુવ્યવસ્થિત રીતે જાળવણી કરાયેલી ઝુંપડીઓ અને કોટેજીઝ છે. જે પર્વતોથી ઘેરાયેલા તળાવની ફરતે આવેલી છે.
જેસોર સ્લોથ બીઅર સેન્કચ્યુઅરીની મુલાકાતે જવાનો યોગ્ય સમય ચોમાસા દરમ્યાનનો છે. પરંતુ આ સમયની મુલાકાતે જતી વખતે ઘુંટણ સુધીના બુટ તથા રેઈનકૉટ તમારે પહેરવા જ પડશે જેનાથી તમે જળો ( પાણીમાં રહેતા અને લોહી પર જીવતા જંતુ )થી બચી શકશો. આ અભયારણ્યમાં વનપ્રાણી સુષ્ટિ સિવાય ત્યાં કેદારનાથ મહાદેવ મંદિર અને મુનિ જી કી કુટિયા આ બન્ને સ્થળો પણ વધારાના આકર્ષણના કેન્દ્રો છે.
બહુવિભાગિત વન જમીન પક્ષીઓથી પાણીના પક્ષીઓ સુધીના વિવિધ પક્ષીઓ માટે યોગ્ય વસવાટ પૂરો પાડે છે. આ અભયારણ્યમાં આઇયુસીએન વર્ગીકરણના આધારે પક્ષીઓની ઘણી દુર્લભ અને ભયંકર પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે. સરિસૃપમાં સાપ, કાચબો અને વિવિધ પ્રકારની ગરોળીઓનો સમાવેશ થાય છે. મુની જી કી કુટિયા થી બહારના સૌથી પ્રચલિત ભારતીય અજગર જોવા મળે છે.
